Filatelisten geportretteerd

Sommige personen hebben in de wereld van de filatelie zo’n grote indruk achtergelaten dat iedereen die met onze hobby bezig is hun naam wel eens gehoord heeft. Het zal ons, eenvoudige maar enthousiaste postzegelverzamelaars, wel nooit lukken om tot de "galerij der groten" door te dringen, alleen al om het feit dat, wil je indruk maken met je collectie, het hebben van wat zakgeld om je verzameling met topstukken uit te breiden wel handig is. Liechtenstein heeft in de jaren 1968 tot 1972 met een aantal postzegeluitgiften de "groten der aarde in de filatelie" geportretteerd, ik stel hen in dit artikel graag aan u voor.

Sir Rowland Hill


Dit is wellicht de meest bekende uit het rijtje. Deze Engelse onderwijzer geldt als de "uitvinder van de postzegel", maar eigenlijk is dat bij toeval ontstaan. Waar hij zich ruim anderhalve eeuw geleden voor inzette was een uniform posttarief in het Britse koninkrijk, de postzegel was alleen maar een soort kwitantie als bewijs dat de zending vooraf betaald was. Eigenlijk dacht Rowland Hill eerder aan voorgefrankeerde enveloppen, zoals de omslagen die hij liet ontwerpen door zijn vriend William Mulready. De postzegel bleek uiteindelijk toch handiger in het gebruik, en een fenomeen was geboren. Het voorbeeld van de Britse Posterijen werd al snel overgenomen, eerst door enkele kantons in Zwitserland (Zürich, Basel) maar kort daarna ook door landen als Brazilië en de Verenigde Staten. Er zijn geen aanwijzingen dat Rowland Hill zelf ook postzegels heeft verzameld, in de beginjaren waren er natuurlijk maar weinig verschillende beschikbaar. In mei 2008 hebben wij in het verenigingsblad van De Postkoets een uitgebreid artikel aan Sir Rowland Hill gewijd, dit artikel kunt u op onze website nalezen.

Philippe de Ferrari
Philip Ferrari de La Renotière, zoals deze zoon van de Italiaanse Hertog van Gallièra officieel heet, is wellicht de meest legendarische filatelist die ooit geleefd heeft. Als zoon van een rijke bankiersfamilie uit Genua erfde hij op jeugdige leeftijd het enorme kapitaal van ongeveer 120 miljoen Franse Francs, dat hij vrijwel geheel aanwendde voor zijn hobby. Hij maakte van het verzamelen van zeldzame postzegels en


munten zijn beroep, en tijdens zijn leven bouwde hij een fenomenale verzameling op. Tot zijn topstukken behoorden de unieke Treskilling geel uit Zweden, de one-cent Black on Magenta uit 1856 van Brits Guyana en de enige ongebruikte Two Cent Missionary zegel van Hawaii uit 1851, waarvoor de vorige eigenaar, Gaston Leroux, door een collega-verzamelaar was vermoord. Ook bezat hij de zgn. "Bordeaux letter" met daarop beide Mauritius "Post Office" zegels, een brief die later ook wel "the greatest item in all philately" genoemd werd.
Duidelijk is dat hij een collectie bezat die qua omvang en importantie nooit meer geëvenaard werd, en ook niet meer geëvenaard zal worden. In zijn testament vermaakte hij zijn verzameling aan het Postmuseum in Berlijn, opdat het voor het publiek te bezichtigen zou zijn. Na zijn dood in 1917 confisqueerde Frankrijk echter de collectie als herstelbetaling van Duitsland na de Eerste Wereldoorlog. De zegels werden uiteindelijk tussen 1921 en 1926 geveild, wat aan het begin van de 20ste eeuw een enorme belangstelling voor de filatelie opleverde.

Maurice Burrus
De Fransman Maurice Burrus (1882-1959) kreeg al op zeer jeugdige leeftijd belangstelling voor postzegels. Zijn familie had een fortuin vergaard in de tabaksindustrie, en de jonge Maurice kon naar hartelust grasduinen in de gigantische hoeveelheid oude correspondentie die op de zolder van het familiekasteel in de Elzas lag opgeslagen. Als filatelist


had hij een uitgesproken doel voor ogen: "het bijeenbrengen van alle postzegels die uitgegeven zijn in een bepaald land, in een deel van de wereld of, als dat mogelijk is, van het hele universum, en niet de waarde van de zegels te schatten naar de schoonheid van hun ontwerp."
Door dit doel gedreven bracht hij in zijn leven een groot aantal uiterst zeldzame zegels bijeen, zoals de 6d Queen Victoria zegel van 1886 uit Dominica die abusievelijk een opdruk van "one penny" had gekregen, en vijf van de uiterst zeldzame Mauritius "Post Office" zegels uit 1847, wellicht de meest gezochte zegels in de filatelie. Zijn verzameling van Canada, Brits Columbia, Vancouver Island en Newfoundland wordt beschouwd als de grootste en meest waardevolle die ooit door één verzamelaar bijeen is gebracht. Ook bezat hij een 2 cent Hawaii Missionary stamp, één van de 15 die op de markt zijn gekomen. Een andere rariteit was de New Carlisle Postmaster’s Provisional stempel uit 1851 op enveloppe, die veertig jaar in zijn bezit bleef. In 2010 werd dit item voor € 280.000,- verkocht.

Carl Lindenberg
De Duitse jurist Carl Lindenberg (1850-1928) heeft in zijn leven vele belangwekkende filatelistische artikelen gepubliceerd, in het bijzonder over zijn specialisme postwaardestukken (Ganzsachen). Hij begon al op zevenjarige leeftijd met verzamelen en toen hij 17 jaar oud was bezat hij al 1400 verschillende postzegels. Bedenk wel dat het toen 1867 was en de meeste landen pas net met het uitgeven van postzegels waren


begonnen. Vanaf zijn twintigste ging hij artikelen schrijven die gepubliceerd werden in diverse filatelistische vaktijdschriften, met name in de Deutsche Briefmarkenzeitung. Vaak gebruikte hij een pseudoniem: Dr. Richter. Samen met Franz Kalkhoff ontmaskerde hij de vervalser Georges Fouré. Hij werd hoofdredacteur van het tijdschrift "Der Deutsche Philatelist" en in 1888 was hij betrokken bij de oprichting van de "Berliner Philstelisten-Klub" waarvan hij de eerste voorzitter werd, een functie die hij bekleedde tot 31 december 1902. Ook was hij curator van het Reichspostmuseum in Berlijn. Naast een zeer uitgebreide verzameling poststukken en postwaardestukken bezat hij ook een grote collectie filatelistische literatuur. Van zijn hand is ook het “Grosses Handbuch der Philatelie” verschenen.
In 1905 werd de eerste "Lindenberg-medaille" uitgereikt, die lange tijd gold als de Nobelprijs in de wereld van de filatelie. Deze hoge filatelistische onderscheiding kreeg zijn naam om hem eer te bewijzen.

Théodore Champion
Deze geboren Zwitser (Genève 1873) is als filatelist toch vooral in Frankrijk beroemd geworden. Als zoon van een bankdirecteur kreeg hij al jong belangstelling voor postzegels, vooral ook omdat zijn moeder een verwoed verzamelaar was. Zo spitte hij regelmatig de prullenbakker op het bankkantoor van zijn vader door, op zoek naar aanvullingen voor zijn collectie. In Zwitserland was hij in zijn jeugdjaren een beroemd wielrenner die regelmatig prijzen in de wacht sleepte.


In 1899 vestigde hij zich in Parijs, waar hij in 1902 een postzegelwinkel opende. Al snel wist hij het alleenrecht te krijgen op nieuwe postzegeluitgiften van een aantal buitenlandse postadministraties, waarover hij periodiek een nieuwtjesbulletin publiceerde. In 1900 ontmoette hij uitgever Louis Yvert, en jarenlang heeft Théodore Champion een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van de catalogus Yvert et Tellier, met name op het gebied van nieuwe uitgiften van de gehele wereld. Al spoedig werd zijn postzegelhandel de belangrijkste in Parijs, en tot op de dag van vandaag bestaat er een postzegelwinkel die zijn naam draagt. Tijdens zijn leven kocht Champion in ieder geval twee Mauritius "Post Office" zegels uit de nalatenschap van De Ferrari. In 1948 werd hij gekozen tot lid van l’Académie de philatélie. Champion overleed in 1954 in Chêne-Bourg (Zwitserland).

Emilio Diena
Gezaghebbend Italiaans filatelist die zich geheel specialiseerde in de postzegels van Italië en de Italiaanse staten die voorafgingen aan de Italiaanse eenwording in 1861. Tijdens zijn leven publiceerde hij talloze artikelen in filatelistische bladen, en diepgravende studies over de


zegels van Modena, Romagna, Sicilië, Parma en Napels. Hij was een alom gerespecteerd expert op het gebied van de Italiaanse filatelie en nam plaats in vele internationale jury’s. Door velen wordt hij beschouwd als Italië’s grootste filatelist.
Hij was bibliothecaris van het Postministerie en grondlegger van het Italiaanse Postmuseum. Daarnaast was hij van 1914 tot 1938 voorzitter van de Società Filatelica Italiana. Hij bouwde een belangwekkende filatelistische bibliotheek op, die nog steeds wordt voortgezet en onderhouden door zijn familie, inmiddels de klein- en achterkleinkinderen.
Dr. Emilio Diena werd voor zijn werk vele malen onderscheiden, zo ontving hij al in 1906 de Lindenbergh medaille, werd hem in 1929 de Tapling medaille toegekend en kreeg hij in 1934 de Crawford medaille voor zijn boek "Francobolli del Regno di Napoli". In 2006 werd hij gekozen in de American Philatelic Society Hall of Fame.

André de Cock
Jawel, met "c-o-c-k", net als in Baantjer. Belgisch jurist en vrederechter, afkomstig uit een welvarende, burgerlijke familie uit Gent. Hij was sterk geïnteresseerd in humanitaire zaken, zo was hij van 1907 tot 1919 secretaris van de Gentse sectie van het Belgische Rode Kruis. Rond zijn twintigste kreeg bij belangstelling voor filatelie, met name het postvervoer naar en van, maar ook in de enige Belgische kolonie, Belgisch Congo. In 1919 werd hij privé-secretaris van Graaf Maurice August Lippens, de gouverneur-generaal van Belgisch Congo. Deze


betrekking gaf hem de ideale mogelijkheid om zijn reeds uitgebreide documentatie over zijn verzamelgebied uit te breiden. Dit resulteerde in zijn boek "Belgisch Congo en haar Poststempels (1931)", dat nog steeds geldt als standaardwerk over dit onderwerp.
Toen Graaf Lippens naar België teruggeroepen werd om Minister van Postzaken te worden, benoemde hij De Cock tot zijn persoonlijke staf. Mede op zijn initiatief werd in 1936 in Brussel het Belgische Postmuseum geopend, waarvan De Cock de eerste conservator was. André de Cock heeft in zijn leven talloze filatelistische verhandelingen gepubliceerd, over vele onderwerpen maar het meeste toch met betrekking tot het Belgische postwezen. Tevens was hij lid van de Filatelistische Commissie van de Belgische regering. Zijn verzamelingen behaalden op exposities vele gouden medailles, maar ook was De Cock een gewaardeerd jurylid op vele internationale postzegeltentoonstellingen. Hij stierf in 1964 in Gent.

Theodore Ernst Steinway
Zoon van de beroemde pianobouwers in de Verenigde Staten (een van de "Sons" van Steinway & Sons), geboren in 1883 in New York. Al in zijn jeugd begon hij met het verzamelen van postzegels, met als speciaal interessegebied de oud-Duitse staten zoals Hamburg, Baden, Braunschweig en Sachsen (de familie Steinweg kwam oorspronkelijk uit Braunschweig). Ook maakte hij een uitgebreide studie van de eerste uitgifte van New South Wales, de zgn. "Sydney Views".
In 1912 werd hij lid van de Collectors Club in New York, die hij ook financieel ging ondersteunen. Zo kocht hij in 1922 voor de Collectors Club uit een nalatenschap een zeer uitgebreide filatelistische bibliotheek, omdat hij ervan overtuigd was dat gedegen studie en


expertise van groot belang waren voor de filatelie. De bibliotheek van de Collectors Club geldt nog altijd als een van de meest uitgebreide en best gedocumenteerde ter wereld. Dankzij zijn organisatietalent en financiële bijdragen kwam in 1913 in New York de Eerste Amerikaanse internationale postzegeltentoonstelling tot stand, de eerste van vijf grote internationale tentoonstellingen die onder zijn supervisie gehouden werden. Als vertegenwoordiger van filatelisten uit de USA werd hij in Londen lid van de Royal Philatelic Society. In 1945 richtte hij, samen met zijn goede vriend en mede-filatelist Alfred F. Lichtenstein, de "Philatelic Foundation" op, het wetenschappelijk onderzoekscentrum op het gebied van de filatelie, dat ook zegels op echtheid keurt en daarvoor certificaten afgeeft.
Steinway geldt als pionier op het gebied van de thematische filatelie, als eerste ging hij buiten de gebaande paden en verzamelde alles wat met componisten, muziek en muziekinstrumenten te maken had. Zo stelde hij als Wagner-liefhebber de Duitse regering voor om, ter ere van de 50e sterfdag van de componist, hem met een postzegelserie te eren. Dit resulteerde in een serie van negen waarden waarop scènes uit Wagner-opera’s staan afgebeeld, uitgegeven op 1 november 1933.

Tot zover de filatelisten die op de postzegels van Liechtenstein staan afgebeeld. Uiteraard zijn er veel meer beroemdheden die zich met het verzamelen van postzegels hebben bezig gehouden of dit nog doen.


Onder hen zijn staatshoofden (Koning George V, Koning Karol II van Roemenië, Prins Rainier III van Monaco), regeringsleiders (President Franklin D. Roosevelt, President Sarkozy) en bekenden uit de showbizz en sport, zoals John Lennon, Freddy Mercury, Ron Wood, Anatoly Karpov en Maria Sharapova. Niet voor niets wordt de filatelie wel "The king of hobbies and the hobby of kings" genoemd. U ziet: als verzamelaar bent u in uitstekend gezelschap!

Ton Vis